Onze oproep om uw verhalen rondom euthanasie in uw directe omgeving te delen, leverde binnen de kortste keren 148 reacties op. U heeft indrukwekkende verhalen aangeleverd die getuigen van betrokkenheid, warmte en van dankbaarheid over de manier waarop aan naasten ondanks vaak trieste omstandigheden een waardige oplossing kon worden geboden. De NVVE heeft de verhalen inmiddels gedeeld met de SGP, die op zoek was naar reacties om zodoende een vollediger beeld te krijgen van de huidige toepassing van euthanasie in Nederland. Wij hopen dat deze verhalen daartoe bijdragen.
Hartelijk dank voor uw medewerking.
Ingezonden brieven
Geachte Tweede Kamerleden,
In 2016 twee gevallen van euthanasie mee gemaakt in de familie, alhoewel de ene manier geen euthanasie genoemd mag worden .
Mijn moeder al jaren dement is in n delier geraakt waardoor er erg veel onrust in haar kwam. Zij zelf had haar euthanasie papieren ingevuld en zou dit echt niet gewild hebben. Zij heeft n paar dagen heel slecht gelegen maar had daarna drie hele goede dagen waarin zij weer echt even onze moeder en oma was en iedereen weer wist te herkennen. Prachtige waardevolle dagen. Maar daarna begon het grote lijden de onrust was in haar gekropen maar ze was “beter” en moest maar naar n verpleegtehuis wat ze had beschreven dat echt niet te willen . Ons gevecht met de huisarts waar ze dit ook allemaal mee besproken had begon. Uiteindelijk ging het steeds slechter met haar en werd ze pallepatief geholpen. Wat n afschuwelijke dood . Ze hebben haar letterlijk en figuurlijk laten STIKKEN.
Mijn zus door zuurstof tekort bij haar vroeg geboorte lichaamlijk en geestelijk gehandicapt door het leven. Wat n heel gevecht was heel haar leven. Zij wilde niet meer in deze maatschappij leven zonder zorg en al dat gehaast. Haar autisme hield haar gevangen ze lijden aan het leven. Na bijna twee jaar met onderzoeken( die zij heel haar levenlang heeft moeten ondergaan) . Heeft de huisarts haarnin demkou laten staan want ze durfde het niet aan. Zij heeft toen de levenseindekliniek ingeschakelt. Na weken van intensieve gesprekken wilde de mensen vd levenseindekliniek haar helpen. De rust en opluchting bij mijn zus die overhaar heen kwam zal ik nooit meer vergeten.
Ook op de euthanasiedag zelf was zo mooi en sereen. Ik wens ieder mens zo n mooie rustige dood toe. Ook al is het moeilijk dierbare te verliezen wij hebben liever de dood van onze zus ingedachten dan de vreselijke onmenselijke dood vannonze moeder. Dus wij zijn heel positief over euthanasie.
Wilma Haak, Leiden
Geachte Tweede Kamerleden,
Geachte kamerleden,alweer bijna 13 jaar geleden is mijn man met hulp van de zeer gewenste euthanasie overleden.Hij had parkinson en uitbehandeld met medicijnen.Zijn grootste horror was denken aan een verpleeghuis,gelukkig is dat voorkomen,zijn angst was dat de scanarts dwars zou liggen,maar die stemde in met ev. Euthanasie,en onze zeer meelevende huisarts heeft een paar dagen later mijn man geholpen,gewoon thuis in zijn eigen stoel in bijzijn van onze kinderen.Een zeer intieme,warme indrukwekkende gebeurtenis waar we nogsteeds dankbaar voor zijn hoewel we hem nogsteeds erg missen.We mogen ons gelukkig achten dat we in ons eigen Nederland wonen waar dit wettelijk geregeld is.
D.Heringa, Waalre
Geachte Tweede Kamerleden,
Geachte kamerleden,
Graag deel ik mijn ervaring met u om tot een compleet beeld over euthanasie te komen.
In mijn leven ben ik diverse keren geconfronteerd geweest met de wens tot en de uitvoering van euthanasie in mijn omgeving.
Een van de meest indringende momenten was het overlijden van mijn vader in 1999. Dus ruim voor alle regels die de uitvoering nu zo zorgvuldig mogelijk maken.
Mijn vader had gelukkig een heel integere huisarts die goed luisterde naar de wens van mijn vader om op een waardige manier afscheid te mogen nemen van het leven.
Zijn algehele conditie verslechterde in enkele weken tot een enorme benauwdheid, maar zijn geest bleef buitengewoon helder.
Mijn vader heeft van al zijn kleinkinderen persoonlijk afscheid genomen en hen voorbereid op de lange reis die hij als grootvader ging maken.
Wij, zijn kinderen hebben de laatste avond van zijn leven ingevuld met het laten horen van zijn lievelingsmuziek, wij hebben als kinderen een mooie fles wijn gedronken en onze vader bedankt voor wie hij was en zorgden voor een vredige rustige sfeer waarvan hij zichtbaar genoot. Op een gegeven moment kwam de huisarts volgens afspraak om hem de verlossende injecties te geven.
Wij hebben hem omringd en vastgehouden tot het allerlaatste moment.
Een mooier en menswaardiger afscheid hadden wij niet kunnen bedenken. En een menswaardig afscheid had mijn vader méér dan verdiend. Dus geen verstikkende doodsstrijd en afwachten wanneer het einde daar zou zijn.
Dit gun ik een ieder en daarom ben ik lid van de NVVE.
Marianne Tonies-Toonen, Driebergen
Geachte Tweede Kamerleden,
Ik begrijp niet zo goed waarom je mensen moet verplichten om te laten lijden zoals de sgp wil. (en ik weet, er is heel veel pijnstilling en sederende medicatie in omloop, maar soms is dat niet voldoende) Wie is de sgp dat zij voor anderen bepalen dat ze nog niet dood mogen. Zeker als je niet gelovig bent is dit niet te snappen. Niemand verplicht een ander tot euthanasie. Verplicht een ander dan niet tot lijden.
Ik probeer mensen zelf hun eigen regie te laten houden!! Zelf beschikking is altijd mijn motto.
Ik werk als verpleegkundige in de thuiszorg. Heb euthanasie meegemaakt. Mensen die zelf bewust er voor kozen om er uit te willen stappen en in overleg met de dierbare naasten en de huisarts tot de conclusie kwamen dat euthanasie het enige juiste was voor deze patiënt. De patiënt heeft alles zelf bewust mee kunnen maken met zijn partner. Deze patiënt heeft zijn leven lang de regie in eigen handen gehad en wenste dat ook in het laatste stukje. Volledige sedatie was geen optie daarom voor deze patiënt.
De partner van de patiënt kreeg nazorg en kon op een bijzondere tijd terug kijken die hoewel verdrietig vanwege het verlies, ook mooi was omdat er heel bewust en goed afscheid was genomen.
C.Wilbrink, Klarenbeek
Geachte Tweede Kamerleden,
Vanwege de beeldvorming zou ik graag mijn bijdrage leveren.
Mijn partner die vier jaar lang ziek was en een lange lijst van klachten had wilde zo niet meer verder leven. Hij was 74 en had een zeer productief leven achter de rug waarop hij tevreden terug keek. Zijn leven was zo voltooid en de pijn en kwalen kwelden hem enorm. Toen hij eindelijk groen licht kreeg en euthanasie gegeven kon worden was hij opgelucht en blij zodat er eindelijk een einde kon komen aan zijn zelf zo benoemde lijdensweg.
We hebben zo een mooi voorbereid afscheid kunnen nemen en nòg meer pijn is hem zo bespaard gebleven. De euthanasie verliep vredig , mooi en vooral deskundig door de Levenseindekliniek. zoń afscheid wens ik iedereen.
Met vriendelijke groet.
Cecile Többen, Neerharen%20(B)
Geachte Tweede Kamerleden,
Mijn schoonvader was 91 jaar had verstopte bloedvaten en verging van de pijn in het ziekenhuis konden ze niets anders meer voor hem doen dan een spuitje geven het was mens ondeerent om hem zo te zien lijden. Operenen kon niet meer daar was zijn hart te zwak voor HET WAS DE ENIGE MANIER OM HEM UIT ZIJN LIJDEN TE VERLOSSEN
GRE, THOLEN
Geachte Tweede Kamerleden,
Toen mijn moeder moest overlijden aan darmkanker, was het goed geweest als ze – religie gedwongen- niet belemmerd was geweest in het kiezen voor de dood. Ook al geloofde ze in God en het hiernamaals, ze had het gehad en wilde echt dood. Die intense wens van een gelovig mens konden wij toen niet vervullen. Zij moest afsterven, wegkwijnen, verrotten …in mijn ogen triest en mensonwaardig. Dankzij de huidige ontwikkelingen is menswaardig sterven een optie geworden. Mijn moeder moest sterven- ontdaan van alle waardigheid- ik hoop dat ik, mijn vrouw en mijn kinderen door U een waardiger einde wordt gegund.
Jeff, Eindhoven
Geachte Tweede Kamerleden,
Ik ben al jaren chronisch ziek, gepaard gaande met pijn.
In de loop der tijd is de pijn toegenomen en zal de pijn verder toe gaan nemen, want er is niets aan te doen.
Wat ben ik blij dat er een mogelijkheid tot euthanasie is.
Dat zal me hopelijk beschermen tegen ondraaglijk lijden, wanneer dit verder toe gaat nemen.
Met alle respect, maar die stap neem je tenslotte ook niet zomaar!
Anoniem, Serooskerke
Geachte Tweede Kamerleden,
Via de NVVE (waar ik lid van ben, inclusief niet-reanimatiepenning, want je weet maar nooit) bereikte mij het verzoek om vooral positieve ervaringen met euthanasie te delen – als klaarblijkelijk tegengewicht tegen de SGP, die bezig is vooral negatieve ervaringen te verzamelen. Deze gang van zaken lijkt me niet evenwichtig. Het verzamelen van losse ervaringen via veronderstelde belangengroeperingen vraagt om het aanhalen van voorbeelden en dat is een slechte onderbouwing van beleid.
Daarom hieronder mijn eigen ervaringen, die goed beschouwd allemaal in het brede midden liggen.
1. Een terminale vriendin met kanker was blij met de verzekering van haar huisarts dat hij haar zou helpen als dat nodig bleek. Al met al heeft ze met veel pijn toch heel lang geaarzeld en is uiteindelijk een normale dood (als zoiets bestaat) gestorven.
2. Een naast familielid had MS in een zeer ver gevorderd stadium. Hij kon niet meer eten, drinken, of bewegen, nauwelijks praten en kreeg steeds ergere en langduriger terugval-episoden (‘Schubs’). Hij had eerder in zijn ziekte-traject een euthanasieverklaring getekend, maar was daar als het aan de orde was steeds opnieuw voor teruggeschrokken en had verdere behandeling gevraagd. Tijdens een ernstige Schub zat de behandelend (verzorgingshuis-)arts met ons naast zijn bed en vroeg ons mee naar de gang te gaan voor overleg. Daar vroeg hij of er volgens ons geen eind aan moest komen. Verontwaardig, maar beleefd hebben we hem terugverwezen naar de patiënt zelf, die – hoe moeilijk ook – nog steeds in staat was zijn wil kenbaar te maken en duidelijk neen zei. Het is dan ook niet gebeurd en ook hij is een natuurlijke dood gestorven.
3. Een vriendin had van alles – kon slecht bewegen, moeilijk zien, leed aan chronische vermoeidheid en depressies. We hadden een vriendengroep die om de beurt elke avond eten kwam brengen, dat ze dan smakelijk opat onder leuke conversaties. Toch wilde ze dood. Na een lang traject met de huisarts (‘probeer het zelf met een plastic zak of door niet te eten’) en scen-artsen kon dat ook, maar toen het erop aankwam bedacht ze zich. Een paar maanden later wilde ze opnieuw en is een nieuw traject ingegaan. Veel vrienden en familie begrepen dat; anderen hadden er zeer grote moeite mee. Uiteindelijk is het wel gebeurd, door de huisarts. Ik kwam de huisarts tegen op de begrafenis en zij vertelde me dat ze nog steeds niet wist of ze er goed aan had gedaan.
4) Een familielid van 94 had hartfalen en terminale inoperabele slokdarmkanker – haar keel groeide dicht met een gezwel en ze kon niet meer eten en drinken, was te zwak om te lopen en zat in een stoel naast het raam glashelder van geest op haar dood te wachten. Dat duurde twee weken en toen had ze er genoeg van en vroeg om euthanasie. Haar naasten begrepen dat, het is keurig snel afgewikkeld en ze is in het bijzijn van haar naasten door euthanasie overleden. Achteraf zeiden de familieleden: ‘Het ging al met al wel erg snel. Ze (= huisartsen en personeel in het verzorgingshuis) hadden er kennelijk weinig ervaring mee en we hadden eigenlijk niet de kans om goed afscheid te nemen.
5. Een ver familielid was fysiek in uitstekende gezondheid maar volstrekt dement, geestelijk de weg kwijt en opgenomen in een goed verpleeghuis, waar hij elke morgen vanaf een uur of 4 urenlang lag te schreeuwen om uit bed te mogen komen (het bed had hekken). Zijn zoon had het er heel moeilijk mee. De zoon werd op een morgen om 7 uur gebeld door het verzorgingshuis dat zijn vader overleden was aan een hartstilstand. Hij begreep dat niet, omdat zijn vader voor zover bekend niets mankeerde op dat gebied en zei dat tegen de verpleegkundige, die hem zonder verder iets te zeggen zo’n betekenisvolle blik toewierp dat hij niets meer heeft gevraagd. Nog maanden erna heeft hij getobd of hij er met het personeel nog eens over moest gaan praten, maar dat heeft hij niet gedaan.
Tot zover mijn voorbeelden van dichtbij uit eigen ervaring. Is dat negatief of positief? Wie het weet mag het zeggen. We doen de complexe werkelijkheid bij deze heel moeilijke kwesties geen recht door er een kort etiket op te plakken.
5.
Mary Fahrenfort, Amstelveen
Geachte Tweede Kamerleden,
Geachte kamerleden,
Mijn moeder lag op sterven thuis. Kreeg in het weekend pijn. Hadden afgesproken dat ze geen pijn zou lijden. De verpleegkundige belde de dienstdoende arts. Vond dat er maar paracetamol gegeven moest worden.
Vonden dit niet voldoende. (ook de verpleegkundige vond dit te wijzig.) Beloofde de arts te bellen en ons te informeren. Ging naar buiten en nog geen 5 minuten later was ze terug met de mededeling dat ik bij de dienstdoende apotheek morfine pleisters kon halen. Hiervoor moest ik van Kampen naar Zwolle rijden, ruim een halfuur. Daar aangekomen , er was verder niemand in de apotheek, mocht ik plaats nemen.!! Heb een half uur gewacht. Niemand te zien. Toen naar de balie gegaan en aangegeven dat ik de pleisters wilde hebben. De dame stond op en kon de pleisters zo pakken !!!!. Daarna weer een halfuur terug. Anderhalf uur onderweg!!! Tot slot gaf de huisarts die de volgende morgen weer in dienst was, en meteen was gealarmeerd door de verpleegkundigen omdat het een te lage dosis was om de pijn te nivelleren, de juiste dosis.
Alle lof voor het adequate handelen van de verpleegkundigen. En geen goed woord voor de weekendienst.
Meijer, Bellingwolde